انواع روش تحقیق در علوم رفتاری

روش های پژوهش در علوم رفتاری را معمولا با توجه به دو ملاک هدف و ماهیت تقسیم بندی می کنند (حافظ نیا،1382):

👥  1- دسته بندی روش های تحقیق بر اساس هدف

 1-1- پژوهش های بنیادی

به کشف ماهیت اشیاء پدیده‌ها و روابط بین متغیرها، اصول، قوانین و ساخت یا آزمایش تئوری‌ها و نظریه‌ها می‌پردازد و به توسعه مرزهای دانش رشته علمی کمک می‌نماید. هدف اساسی این نوع پژوهش تبیین روابط بین پدیده ها، آزمون نظریه ها و افزودن به دانش موجود در یک زمینه خاص است. برای مثال «بررسی رابطه اعتماد و تعهد در روابط صنعتی»

تحقیق بنیادی می تواند نظری یا تجربی باشد. تحقیق بنیادی نظری از روش‌های استدلال عقلانی و قیاسی استفاده می‌کند و بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای انجام می‌شود. تحقیق بنیادی تجربی از روش‌های استدلال استقرائی استفاده می‌کند و بر پایه روشهای میدانی انجام می‌شود.

 1-2- پژوهش های کاربردی 

با استفاده از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، روش‌ها، ابزارها، وسایل، تولیدات، ساختارها و الگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام می‌شود. هدف آن توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. در اینجا نیز سطح گفتمان انتزاعی و کلی اما در یک زمینه خاص است. برای مثال «بررسی میزان اعتماد مشتریان به سازمان فرضی»

2 - دسته بندی روش های تحقیق بر اساس نحوه گردآوری داده ها

سرمد معتقد است پژوهش ها براساس نحوه گردآوری داده ها به دو دسته تقسیم می شوند: 

2-1- تحقیق توصیفی یا غیر آزمایشی شامل 5 دسته است:

پیمایشی، همبستگی، پس رویدادی، اقدام پژوهی، بررسی موردی

 2-2-  تحقیق آزمایشی به دو دسته تقسیم می شود:

تحقیق تمام آزمایشی و تحقیق نیمه آزمایشی